Od roku 2013 ekipa badawcza Narodowe Muzeum Morskie kierowana przez dr Tomasza Bednarza realizuje projekty naukowo-badawcze z dziedziny archeologii podwodnej, w których rozwijana jest nowatorska metoda dokumentacji podwodnej w postaci fotogrametrycznych modeli 3D wraków z Zatoki Gdańskiej. Opracowana i wdrożona przez zespół NMM metoda fotogrametrycznej dokumentacji 3D wraków znajdujących się na dnie Morza Bałtyckiego pozwala na szybką i dokładnie wykonaną dokumentację wraków in situ, także przy bardzo słabej widzialności pod wodą.
Technologia schodzi na dno…Bałtyku!
– Korzystając z odpowiednich programów komputerowych z kategorii SfM (Structure from Motion – Struktura z Ruchu), opracowany został system tworzenia dokumentacji obiektów pod wodą, dzięki któremu powstają modele 3D. – mówi dr Tomasz Bednarz, kierownik Działu Digitalizacji w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku. – Modele wraków to nie tylko atrakcyjne wizualnie prezentacje, ale także uniwersalne i precyzyjne narzędzie pomiarowe dla archeologii podwodnej. Poza walorami estetycznymi prezentowane modele 3D wraków są wiernym odwzorowaniem obiektów i pozwalają na tworzenie dowolnych przekroi, rzutów oraz animacji. – wyjaśnia.
Zobacz także: Nurkowanie w Bałtyku
Modele są także skutecznym narzędziem do monitorowania oraz ochrony podwodnego dziedzictwa kulturowego. Metoda ta jest równolegle stosowana i rozwijana przez dwa ośrodki badawcze, Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (wraki z Zatoki Gdańskiej) oraz Texas AM University (Projekt Gnalic). Obie instytucje są liderami w dziedzinie budowy podwodnych fotogrametrycznych modeli 3D.
Źródło: Narodowe Muzeum Morskie/Wirtualny Skansen Wraków Zatoki Gdańskiej
Wirtualny Skansen Wraków w Twoim komputerze
W roku 2015 Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku rozpoczęło realizację dwuletniego projektu „Wirtualny Skansen Wraków Zatoki Gdańskiej. Ewidencja i inwentaryzacja podwodnego dziedzictwa archeologicznego”, finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Jednym z jego efektów jest strona internetowa, gdzie zamieszczone są fotogrametryczne modele 3D wraków z Zatoki Gdańskiej wraz z ich opisami oraz dodatkową dokumentacją powstałą w ramach projektu. Strona dostępna jest w wersji polskiej oraz angielskiej .
Zobacz także: Lista bałtyckich wraków
– Strona zawiera fotogrametryczne modele 3D, które można oglądać z dowolnej perspektywy i odległości również w trybie pełnoekranowym. – tłumaczy dr Tomasz Bednarz. – Modele obiektów podwodnych można oglądać także w smartfonach przy użyciu urządzeń do wirtualnej rzeczywistości typu Google Cardboard lub Oculus DK1 i DK2. Wzmacnia to dodatkowo uczucie trójwymiarowości i przestrzenności prezentowanych stanowisk podwodnych. Materiały ze strony „Wirtualny Skansen Wraków” wykorzystywane są w zajęciach edukacyjnych odbywających się w obiektach NMM wzbogacając ofertę edukacyjną muzeum – dodaje.
Źródło: Narodowe Muzeum Morskie/Wirtualny Skansen Wraków Zatoki Gdańskiej
Zatopione zbiory, czyli co zobaczymy?
W chwili obecnej w skansenie od dokładnego obejrzenia mamy do dyspozycji 25 opracowanych wraków. Wśród nich znajdziemy między innymi wrak XVII-wiecznego okrętu W-6 „Solen”, który zatonął w Bitwie pod Oliwą w listopadzie 1627 roku; wrak XIX-wiecznego statku F53.31 „Głazik”, który zatonął z ładunkiem kamieni; wrak XIX-wiecznego statku F53.27 „Porcelanowiec”; wrak XIX-wiecznego statku F53.14 „Portowiec”, wrak XVII wiecznego okrętu W-21, wrak XIX wiecznego barku W-23 „Loreley”, który wszedł na mieliznę w rejonie wejścia do portu gdańskiego w roku 1887 oraz wrak XVII-wiecznego statku handlowego F53.30 „Szklany”, który zatonął z ładunkiem beczek wypełnionych żelaznymi sztabkami oraz butelkami szklanymi z cynowymi zakrętkami.
Zobacz także: Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie
Ekipa badawcza NMM została nominowana do prestiżowej nagrody TRAVELERY 2015 National Geographic w kategorii „Naukowe Odkrycie Roku” za opracowanie i wdrożenie nowatorskiej metody podwodnego dokumentowania wraków w 3D. Natomiast kierownik badań otrzymał Nagrodę Marszałka Województwa Pomorskiego w konkursie „Pomorska Nagroda Muzealna 2015” za pomysł i realizację projektu „Badania archeologiczne wraków z Zatoki Gdańskiej z zastosowaniem fotogrametrycznej dokumentacji 3D”.
