Swołowo to wieś położona zaledwie 15 kilometrów od Słupska, miejsce niezwykłe ze względu na zachowany do dnia dzisiejszego owalny kształt najstarszej części osady oraz piękne szachulcowe budownictwo.
Najstarsze wzmianki o Swołowie pochodzą w pocz. XIII w., kiedy to została nadana rezydującym w pobliskim Sławnie joannitom. We władaniu „rycerzy w habitach” pozostawała przez blisko 200 lat. W charakterystyczny dla okolicy, a popularny przed tysiącem lat sposób, ukształtowano ją w formę elipsy obejmującej płynący środkiem strumień, ze stawem. Przy centralnym placu wsi, również owalnym, stoi niewielki kościół wzniesiony pierwotnie przez joannitów. Co ciekawe świątynia do dziś nosi znamiona najdawniejszego, gotyckiego kształtu. Jego dzisiejsza bryła przywodzi na myśl kościoły duńskie lub te, które zobaczyć można w południowej Szwecji.
Kościół w Swołowie, fot. pomorskie.travel
Wieś leży w niewielkiej dolince, której środek pokrywa się z centralnym placem, a której zbocza, w miarę oddalania się od kościoła łagodnie się wznoszą. Wśród oryginalnej zabudowy dominują „domy w kratę” – budynki mieszkalne i gospodarcze o konstrukcji ryglowej, czarnych belkach i białych wypełnieniach. Kilkadziesiąt lepiej lub gorzej zachowanych, ponad stuletnich obiektów tego typu, sprawia że Swołowo uznawane jest za stolicę „krainy w kratę” – obszaru występowania charakterystycznej zabudowy.
W 2008 r. jedna z zagród, niegdyś należąca do gospodarza nazwiskiem Albrecht, stała się filią Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku, którego pracownicy poddają pieczołowitej renowacji nie tylko same budynki i ich wyposażenie, ale także pracują nad spójną koncepcją zachowania wyjątkowego kształtu całego Swołowa i jego zabudowy.
Zabudowa wsi Swołowo, fot.pomorskie.travel
W 2012 r. muzeum wzbogaciło się o kolejnych osiem zabytkowych obiektów. W pięknie odbudowanych i wyremontowanych obiektach urządzono multimedialne wystawy poświęcone ciesielce, tkactwu oraz historii tej części Pomorza. Muzeum Kultury Ludowej Pomorza organizuje co roku wiele imprez plenerowych, które ściągają miłośników kultury ludowej z całej polski. Do najpopularniejszych należą: święto szparagów (czerwiec), Dziecięca Zagroda (każda niedziela lipca), Babie Lato i konkurs na najlepszą pomorską nalewkę (początek września) oraz festyn kulinarny „Na św. Marcina najlepsza pomorska gęsina” (11 listopada).
Wieś Swołowo, nosząca dumny tytuł „Europejskiej Wsi Dziedzictwa Kulturowego”, to miejsce warte zobaczenia nie tylko ze względu na szczególne walory historyczne, ale przede wszystkim na niezwykłą wręcz urodę zarówno samej wsi, jak i jej najbliższej okolicy.
Zabudowa w Swołowie,fot.pomorskie.travel
