Krzyżacy zaistnieli w świadomości Polaków także poprzez literaturę i film. Sztandarowymi dziełami przedstawiającymi Zakon Krzyżaków są powieść Henryka Sienkiewicza „Krzyżacy” oraz film Aleksandra Forda o tym samym tytule. Dzięki „działalności” Krzyżaków Bytów posiada swój najcenniejszy zabytek.

Jak trafić do Bytowa?

Bytów to niewielkie miasto na Pomorzu, położone między Słupskiem i Kościerzyną, na Pojezierzu Bytowskim, rzeką Borują i jeziorem Jeleń. Okolica obfitująca w pełne ryb akweny, wspaniałe lasy i niezmierzone połacie bogatych w ptactwo łąk jest urokliwym miejscem turystycznym północnej Polski.

Zamek w Bytowie – gotycka forteca krzyżacka z XIV wieku

Już w 1113 roku o osadzie pomorskiej Bytów wspominał w swoich kronikach słynny Gall Anonim. W 1329 roku Ziemia bytowska została wykupiona przez Zakon Krzyżacki, który utworzył tutaj swój Urząd prokuratorski. Za tego krzyżackiego panowania, w 1346 roku nadano osadzie prawa miejskie. Wzniesienie grodu stanowiło znakomite, naturalne warunki do budowy warowni obronnej dla zachodnich rubieży ziem krzyżackich. Zamek powstawał w latach 1398-1405 na wzgórzu górującym nad miastem. Początkowo pełnił on funkcję twierdzy granicznej, siedziby administracji krzyżackiej oraz zajazdu dla rycerzy podążających do stolicy państwa krzyżackiego w Malborku. W ciągu stuleci zamek posiadał wielu właścicieli i pełnił różne role – od więzienia do urzędu skarbowego. Gotycka budowla powstała na planie prostokąta z trzema okrągłymi basztami i czworoboczną wieżą Prochową, w każdym z narożników. Podejścia do zamku bronił system fos, przedzamcze, a także zwodzony most. Najstarszy budynek zamku tzw. Dom Zakonny to obecnie siedziba Muzeum Zachodnio – Kaszubskiego, jednak w czasach średniowiecza to właśnie tu mieścił się refektarz, kaplica oraz mieszkanie prokuratora.

Dzisiejszy zamek w Bytowie

Dziś zamek stanowi sztandarową atrakcją Bytowe. W jego murach mieści się Muzeum Zachodnio – Kaszubskie. Muzeum gromadzi grupy zbiorów o charakterze etnograficznym, eksponaty dotyczące życia zakonników krzyżackich oraz wystawy historyczne i artystyczne sztuki ludowej. Wśród zbiorów muzealnych można podziwiać się wyposażenie domów i gospodarstw dawnych mieszkańców ziemi bytowskiej oraz prezentowana jest wystawa sztuki religijnej. Podczas zwiedzania koniecznie należy udać się na mury zamkowe, z których podziwiać można dziedziniec oraz panoramę miasta.

Zamek w Bytowie jest również siedzibą bibliotek, stowarzyszeń oraz informacji turystycznej. Zmęczony wędrówką turysta znajdzie tu nocleg w zamkowym hotelu oraz zaspokoi swój głód smacznym zjedzeniem w restauracji.

Dzięki zamkowi Bytów znalazł się na trasie samochodowego Szlaku Zamków Gotyckich, prowadzącego przez 12 miejscowości Warmii, Mazur, Powiśla i Kaszub.

Autor: J.Musioł, LOT Kaszuby Bytowskie

Foto: M.Bieliński, Dep. Turystyki, UMWP