Powstało około XV w. jako wyspa, na skutek nadmiernego osadzania się osadów rzecznych przy ujściu Leniwki.
W II połowie XIX w. wyspa połączyła się z lądem i utworzyła mały półwysep, który został nazwany Westerplatte.

Znane na całym świecie jako miejsce, gdzie 1 września 1939 roku o godz. 4:45, rozpoczęła się II wojna światowa. Dla Polaków jest to jednak przede wszystkim miejsce bohaterskiej walki załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej z 18 razy liczniejszymi i dużo lepiej wyposażonymi siłami niemieckimi. W czasie całego okresu walk o Westerplatte, Wartownia nr 1 była kluczowym punktem polskiej obrony. Ekspozycja w Wartowni odtwarza jej wnętrza z września 1939 r. z zaznaczeniem stanowisk bojowych załogi, prezentowane są zdjęcia dokumentalne, broń i wyposażenie żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 roku.

1 września 2009 r. została otwarta plenerowa wystawa na Westerplatte – pt. „Westerplatte. Kurort – bastion – symbol”. Celem wystawy jest przekazanie zwiedzającym kompleksowej wiedzy o trzystuletnich dziejach tego miejsca. Narracja w dwóch wersjach językowych – polskiej i angielskiej – wychodzi naprzeciw potrzebom turystów zagranicznych, a nowoczesna forma wizualna wystawy, będąca kompromisem pomiędzy plakatem a opisem historycznym, pozwala zwiedzać to miejsce pamięci narodowej w sposób ciekawy, i jednocześnie pogłębić wiedzę historyczną.

Dzieje Westerplatte zostały przedstawione za pomocą ponad 200 planów, rycin, fotografii i dokumentów. Wystawa jest podzielona na cztery obszary, odpowiadające kolejnym etapom dziejów Westerplatte. Pierwszy z nich opowiada o powstaniu półwyspu i usytuowanym tu kurorcie, który funkcjonował do momentu zakończenia I wojny światowej. Drugi obszar został poświęcony polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej istniejącej tu w okresie międzywojennym. Trzecia część koncentruje się na obronie Westerplatte we wrześniu 1939 roku, a w czwartej zwrócono uwagę ma rolę, jaką Westerplatte odgrywało w zbiorowej pamięci historycznej Polaków i polityce władz komunistycznych w latach 1945-1989.

Zwiedzanie wystawy plenerowej na Westerplatte jest bezpłatne. Możliwość oprowadzenia grup szkolnych i wycieczek zorganizowanych przez pracownika Muzeum po wcześniejszym ustaleniu z pracownikami Działu Edukacji.
Jednym z najnowszych projektów Muzeum jest ścieżka edukacyjna na Westerplatte, która rozciąga się od reliktów Bramy kolejowej do Pomnika Obrońców Wybrzeża. Jest to praktyczny przewodnik po istniejących i nieistniejących obiektach byłej Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Tworzą ją tablice informacyjne, które mają pokazać zwiedzającym jak wyglądał teren w trakcie walk wrześniowych.

Zobacz koniecznie:

Wartownia nr 1 na Westerplatte

Autor: PROT, Muzeum II Wojny Światowej