Kaszuby to nie tylko zielone lasy i brunatne gleby, błękitne jeziora i rzeki, ale także mieszkańcy – Kaszubi – tworzący klimat i odrębność tego regionu. Ich wyjątkowość to przede wszystkim kultura, której są wierni od lat i którą przekazują z pokolenia na pokolenie. To język jakim się posługują po dziś dzień, wyjątkowy w skali światowej. Strój ludowy, który noszą z dumą i szacunkiem, dostojnie go prezentując podczas uroczystości kościelnych, to obrzędy i zwyczaje związane z ich życiem codziennym, a także sztuka rodzima, którą uprawiają w małych domowych pracowniach. Nie tworzą wielkich fabryk ani zakładów wytwórczych, są wierni swojej historii ręcznie wyrabianych przedmiotów, które rozpoznawalne są w całej Polsce.

Najbardziej znany i popularny ze sztuki rodzimej jest haft kaszubski, który swoje korzenie ma w XVIII wieku. Po dziś dzień hafciarki ręcznie ozdabiają lniane płótna zgodnie z tradycyjnymi wzorami i przy użyciu odpowiednich kolorów, aby móc udekorować świąteczne stoły.

W Chmielnie możemy zobaczyć, jak kolejni członkowie rodziny Neclów ręcznie formują gliniane naczynia, pomocą koła garncarskiego napędzanego siłą nóg. Powstają w ten sposób dzbany, misy, wazony, które następnie są zdobione wzorami charakterystycznymi dla ceramiki Neclów; gałązka bzu, rybia łuska, mały tulipan, gwiazda kaszubska, wianek kaszubski, lilia oraz duży tulipan.

W skansenie etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich możemy wejść do tradycyjnej chëczy kaszubskie, czyli chaty, w której mieszkali Kaszubi. We wnętrzu zaprezentowane są tradycyjne meble, a w szczególności szelbiągi i kuchenne kredensy, które są ręcznie zdobione przez snycerzy. Sztuka kaszubska to również malowanie na szkle oraz plecionkarstwo różnych przedmiotów z korzeni sosny.

W czasie wolnym od pracy w polu oraz obowiązków domowych Kaszubi często gromadzili się w swoich chëczach lub karczmach, aby wspólnie z bliskimi i sąsiadami radować się i bawić przy kaszubskiej muzyce. Rozpoczęcie zabawy oznajmiały bazury, które w akompaniamencie diabelskich skrzypiec i burczybasu grały skoczne melodie. A tym, którym brakowało sił tańcząc Kosedera zasiadali do obficie zastawionych stołów, aby delektować się wyśmienitymi potrawami kuchni kaszubskiej. Własnoręcznie wypiekany chleb, śledzie po kaszubsku i kaszubska malina to tylko niektóre z lokalnych specjałów. „Jo jem najedłi ë napiti, ale muszi tabaką bëc nos przebiti”, zgodnie z tym kaszubskim przysłowiem, po jedzeniu każdy prawdziwy Kaszuba powinien zaniuchać tabaki ze swojej tabakiery.

Po dziś dzień organizowane są takie uczty i biesiady wiec aby zapoznać się bliżej z kulturą kaszubską, aby poznać te zwyczaje i obrzędy, a przede wszystkim usłyszeć gwarę należy odwiedzić krainę Gryfa, a zaprowadzi on Was Drogą Kaszubską do samego serca Kaszub.

Autor: M.Piotrowska, Dep. Turystyki, UMWP

Foto: Dep. Turystyki, UMWP