Szlak rowerowy oznakowany kolorem żółtym. Trasa na początku prowadzi leśnymi i polnymi duktami miejscami piaszczystymi a następnie wzdłuż lokalnych dróg wydzielonymi ciągami pieszo-rowerowymi i rowerowymi o nawierzchni utwardzonej szutrowej, asfaltowej lub betonowej.

Pobierz:                                                                           Interaktywna mapa: 

Pomimo, że żółty szlak prowadzi podobnie jak czerwony z Charzyków do Czerska, to ich jedynym wspólnym odcinkiem jest 10 km część pomiędzy Chocińskim Młynem a Drzewiczem. Ten najdłuższy, prawie 70 kilometrowy szlak „Kaszubskiej Marszruty” na pewno zadowoli turystów pragnących nasycić się naturą regionu jak i chcących dowiedzieć się o jego historii. Trasa w całości oznakowana.

Szlak liniowy zaczyna się na promenadzie w Charzykowach, przy skrzyżowaniu ulic Kormoranów i Łabędziej a kończy w Czersku. Rozpoczynając wycieczkę szlakiem w Charzykowach sugerujemy dojechać pociągiem do Chojnic skąd do początku szlaku jest około 10 km. Z Czerska do Trójmiasta lub Chojnic można wrócić pociągiem.

Krańcowy punkt szlaku żółtego i czerwonego Kaszubskiej Marszruty 

0 km – Charzykowy – duża miejscowość letniskowa położona nad Jeziorem Charzykowskim, kolebka polskiego żeglarstwa. Pierwotna osada mieściła się na południowozachodnim brzegu jeziora. Charzykowy znajdują się na terenie Zaborskiego Parku Krajobrazowego. Położony jest on na Równinie Charzykowskiej i obejmuje północnozachodnią część Borów Tucholskich oraz skrawek Pojezierza Krajeńskiego. Na terenie parku znajduje się 47 jezior, w większości rynnowych i wytopiskowych. Cennym elementem krajobrazu są oligotroficzne leśne jeziora lobeliowe. W lasach Zaborskiego Parku Krajobrazowego przeważają bory sosnowe rosnące na słabych glebach bielicowych. W południowej części parku, na terenie wzgórz morenowych, rosną naturalne lasy bukowe z bogatym runem.

Przystań żeglarska w Charzykowach

Jedziemy przez wieś promenadą, ul. Jeziorną, Czarna Droga, Droga pod Strzechą, Kalinową i Ogrody, po czym drogą gruntową poprzez lasy, łąki wspinamy się na zbocze, mijając po lewej malownicze Wzgórze Wolność (206 m). Skręcamy w szutrową drogę, mijając po prawej Leśniczówkę Wolność. Droga doprowadza nas do dawnej osady młyńskiej Kopernicy, gdzie zaczyna się asfalt. Przekraczamy Czerwoną Strugę, docieramy do szosy z osady Babilon. Jedziemy obok Jeziora Duże Łowne z ośrodkiem wypoczynkowym i kąpieliskiem. W pobliżu znajduje się rezerwat Jezioro Małe Łowne. Położony nad Brdą rezerwat utworzono w 1993 r. na powierzchni 37,83 ha. Obejmuje Jezioro Małe Łowne, torfowisko i otaczający je las, chroni cenne zbiorowiska turzycowo-mszarne o wysokim stopniu naturalności. Przekraczamy Brdę świeżo przebudowanym mostem, mijamy Jezioro Duże Głuche i docieramy do szosy nr 236 Konarzynki – Brusy, gdzie spotykamy czarny szlak wokół Konarzyn. Jedziemy ścieżką rowerową biegnącą prawą stroną szosy, z prawej dołącza szlak czerwony z Charzyków, razem z którym jedziemy przez Chociński Młyn, Swornegacie i Drzewicz. Za Drzewiczem skręcamy w drogę gruntową, biegnącą wzdłuż jeziora Dybrzk i koło ośrodka wypoczynkowego. Docieramy do asfaltu we wsi Czernica, gdzie mijamy młyn nad Czernickim Rowem.

19,3 km – Chociński Młyn.

Jezioro Karsińskie

24,2 km – Swornegacie – duża miejscowość letniskowa, położona nad Jeziorem Karsińskim. Dość oryginalna nazwa wsi pochodzi według jednej z hipotez od połączenia słów: „swora”, czyli warkocz pleciony z korzeni sosny i „gacenie”, czyli umacnianie brzegów jezior. Swornegacie są jedną z najstarszych wsi kaszubskich. Jedziemy brzegiem Jeziora Karsińskiego, przez most na Brdzie i koło Kaszubskiego Domu Rękodzieła Ludowego oraz kościoła św. Barbary. Kaszubski Dom Rękodzieła Ludowego z ekspozycją dawnych sprzętów gospodarstwa domowego i sztuki ludowej. 

29,2 km – Drzewicz – w połowie XVII w. istniała tu karczma położona przy brodzie na Brdzie. Po wojnie powstały ośrodki wypoczynkowe. Zachowała się leśniczówka z początku XX w. Ścieżka przerzuca się na lewą stronę jezdni, przekraczamy Brdę płynącą przesmykiem między Jeziorem Łąckim i Dybrzk. Za przesmykiem szlak żółty skręca w prawo do wsi Męcikał. 

34,8 km- Czernica – w 1648 r. wzmiankowano tu młyn, obecny pochodzi z 1903 r. W spływach kajakowych uczestniczył tu Karol Wojtyła, co upamiętnia stosowna kapliczka. Przekraczamy linię kolejową Chojnice – Kościerzyna w miejscowości Męcikał-Struga, skręcamy w ul. 3 Maja (asfalt/kostka), która doprowadza nas do centrum wsi. 

Kładka nad Brdą w Męcikale

38,1 km – Męcikał – wieś powstała w średniowieczu, koło brodu na Brdzie. W czasie wojny wieś została spalona przez Niemców, mieszkańcy ukrywali się nad jeziorem Moczadło. W Męcikale można zobaczyć pomnik poległych partyzantów Gryfa Pomorskiego. Jedziemy szutrowymi ulicami Długą i Mylofską do letniskowej osady Dąbrówka. Droga przechodzi w gruntową, poruszamy się równolegle do biegu Brdy, w lekkim od niej oddaleniu. Mijamy osady Klonia i Duża Klonia, po czym docieramy do wsi Mylof z zaporą na Brdzie. Spotykamy tu szlak zielony z Brus, jedziemy razem z nim szosą przez zaporę i chwilę drogą bitą.

44,7 km – Mylof – leśna osada nad Brdą, zbudowano tu w 1849 r. jedyną w Polsce zaporę schodkową. Piętrzy ona wody Brdy na wys. 12 m, napędzając elektrownię wodną. Przy zaporze bierze początek Wielki Kanał Brdy mający 21 km długości i nawadniający niegdyś łąki w okolicach Czerska. Na asfalcie szlak zielony idzie do Chojnic, my skręcamy lewo i lokalną drogą jedziemy przez las do Rytla.

Zapora w Mylofie

52 km – Rytel – w 1430 r. Marcin Retil otrzymał zezwolenie na budowę karczmy przy brodzie na rzece Brdzie. Wieś rozwinęła się w XIX w., w 1829 r. zmodernizowano trakt z Berlina, w 1847 r. powstał Wielki Kanał Brdy przebiegający równolegle do rzeki. Przekraczamy tory linii kolejowej Chojnice – Tczew i mijamy teren Nadleśnictwa Rytel, na którym urządzono krótką ścieżką edukacyjną, której przejście zajmuje około 15 minut. Skręcamy w ul. Dworcową, która przechodzi w płyty betonowe. Docieramy do głównej szosy nr 22 Chojnice – Tczew, poruszamy się drogą rowerową, lewą stroną jezdni. Jedziemy ul. Gdańską przez centrum Rytla, koło kościoła NMP Królowej Różańca Św. Po opuszczeniu Rytla wjeżdżamy w las, utwardzona szutrem ścieżka oddala się nieco od szosy, po czym wraca do niej we wsi Gutowiec, przechodząc w betonową kostkę. W Gutowcu skręcamy w las, szutrową ścieżką docieramy w okolice stacji kolejowej. Jedziemy wzdłuż torów, za szosą do Krzyża powraca nawierzchnia żwirowo-gliniasta. Koło przysiółka Nieżurawa ponownie wracamy w okolice drogi nr 22, na granicy Czerska zbliżamy się do niej całkiem, jedziemy brukowaną ścieżką wzdłuż ul. Chojnickiej. Tu kończy się ten odcinek Kaszubskiej Marszruty, ścieżką wzdłuż ulic Chojnickiej i T. Kościuszki docieramy do centrum Czerska, koło Urzędu Miasta i kościoła św. Marii Magdaleny.

64,5 km – Łukowo. 3 km od trasy znajduje się wieś położona w głębi lasów Borów Tucholskich, w okolicy której podczas I wojny światowej znajdował się niemiecki obóz jeniecki „Kriegsgefangenelager Czersk”, przez który przewinęło się ok. 50 tys. żołnierzy, m.in. ukraińskich, rosyjskich, rumuńskich, włoskich, a życie straciło ok. 5 tys. W okolicy znajduje się cmentarz z setkami betonowych krzyży oraz kamienny obelisk upamiętniający ofiary.

Na szlaku 

69,5 km – Czersk – miasto wzmiankowane w 1330 r., od 1466 r. wieś królewska w starostwie tucholskim. Miejscowość rozwinęła się po doprowadzeniu w latach 1871-73 linii kolejowej z Berlina do Królewca i Gdańska, później powstał węzeł kolejowy. Po powrocie do Polski w 1920 r. Czersk otrzymał prawa miejskie (1926). Ul. Lipową przejeżdżamy pod wiaduktem kolejowym linii Chojnice – Tczew, ul. Kolejową docieramy do stacji. Stąd ul. Dworcową jedziemy do centrum, gdzie koło Urzędu Miasta i kościoła św. Marii Magdaleny nasza trasa się kończy. 

Foto: P. Książek, R. Baranowski, M. Chybowska, M. Kochanowska, UM Brusy

Pobierz mapę PDF z trasą: