Hel to popularne i urokliwe miasteczko, które dzięki swojemu letniskowemu charakterowi przyciąga tysiące turystów pragnących znaleźć odpoczynek od codzienności lub po prostu wyjątkowo spędzić wakacyjny czas. Usytuowany na samym krańcu Półwyspu Helskiego, potocznie nazywany jest „początkiem Polski”.

Półwysep (zwany przez miejscowych Helską Kosą) ukształtowany został przez prądy morskie, łącząc licznie rozproszone wyspy w jedną całość. Dzisiejszy Hel położony jest ok.1,5 km na wschód od pierwotnej lokalizacji miasta. Stary Hel prawa miejskie uzyskał już w XIII w. z rąk księcia pomorskiego Świętopełka II, jednak siły natury sprawiły, że na pocz. XV w. rozpoczęła się budowa nowej osady w obecnym miejscu. Dziś już bardzo trudno jest odszukać jakichkolwiek śladów pierwotnego miasta, toteż najstarsze dzieje Helu pozostają historyczną zagadką archeologiczną.

Muzeum Rybołówstwa w Helu, fot. M.Michalska

Najstarszym zabytkiem w Helu jest poewangelicki, gotycki kościół, malowniczo usytuowany w pobliżu portu i promenady spacerowej. Dawna świątynia nie pełni już dziś funkcji sakralnych, za to jest siedzibą Muzeum Rybołówstwa i działa jako oddział Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Wspaniale zaaranżowane wystawy prezentują bogate dzieje rybołówstwa na Morzu Bałtyckim, zaś dawna wieża kościelna pełni obecnie funkcję punktu widokowego. Jest to miejsce szczególnie warte odwiedzenia, chyba na całym Półwyspie nie ma drugiego takiego widoku, panorama helskiego portu, widok na Zatokę Pucką, a przy dobrej widoczności Trójmiasto na horyzoncie. Wdrapując się na dawną wieżę kościoła zobaczymy coś, co na długo pozostanie w naszej turystycznej pamięci.

Atrakcje dla dzieci na Półwyspie Helskim

Hel, jak każda nadmorska miejscowość, pragnie przyciągać nowymi atrakcjami. Jedną z ostatnich jest system kładek spacerowo-rowerowych zlokalizowany na Cyplu Helskim. Dzięki nim możemy podziwiać niesamowitą roślinność wydmową, jednocześnie nie niszcząc jej. To niesamowite miejsce w którym wody Zatoki Gdańskiej wpadają do Morza Bałtyckiego, a tylko ten kto odwiedzi to miejsce przekona się jak niesamowite i mało odwiedzane są plaże na cyplu.

Kładka spacerowo-rowerowa na Cyplu Helskim, fot. pomorskie.travel, M.Ochocki

Również amatorzy nurkowania znajdą coś dla siebie… w okolicy portu zatopiony został wrak kutra Bryza, który został udostępniony do podwodnego odwiedzania.

Prawdziwym sercem Helu jest ulica Wiejska, uznawana za jedną z najpiękniejszych uliczek w turystycznych miejscowościach położonych nad polskim Bałtykiem. Zachowały się tu liczne ryglowe i ceglane domki rybackie, które niegdyś tworzyły unikalną zabudowę kaszubskiej wsi. Dziś jest tu całe mnóstwo restauracji, barów, kawiarni i sklepów, gdzie turyści skosztować mogą tradycyjnej kuchni oraz zakupić pamiątki.

Zabudowa ulicy Wiejskiej, fot. M.Michalska

Ze względu na swoje strategiczne położenie, Hel i okolice w 1936 r. zostały uznane za Rejon Umocniony Hel. Budowa portu wojennego w 1928 r. oraz fortyfikacji trwała aż do wybuchu II wojny światowej. Hel pozostał najdłużej broniącym się skrawkiem wolnej Polski, załoga skapitulowała dopiero 2 października 1939 r. Do kart historii na trwałe wpisały się 32 dni obrony Helu, zatopienie największych okrętów – niszczyciela „Wicher” i stawiacza min „Gryf” w porcie helskim przez bombowce niemieckie, pojedynki artyleryjskie słynnej 31. Baterii im. Heliodora Laskowskiego dowodzonej przez kpt. Zbigniewa Przybyszewskiego, czy też wysadzenie latarni morskiej. Działania wojenne z okresu II wojny światowej pozostawiły w okolicy liczne ślady w postaci okazałych obiektów militarnych. Mówi się, że cypel helski to raj dla miłośników militariów, których poznanie ułatwi oznakowany Szlak Fortyfikacji Helskich. Można go pokonać pieszo lub rowerem.

Odkrywaj z nami pomorskie szlaki kulturowe

Najokazalszą budowlą z tamtego okresu jest stanowisko artyleryjskie, baterii Schleswig-Holstein o kalibrze 406 mm. Jest to największa nadbrzeżna bateria artyleryjska na świecie, uznawana za jeden z najcenniejszych tego typu zabytków w naszym kraju.. Obiekt jest elementem Muzeum Obrony Wybrzeża, jedynej w swoim rodzaju placówki muzealnej prowadzonej przez pasjonatów helskich militariów. Oprócz tego do zwiedzania przeznaczone są również bateria H. Laskowskiego oraz wieża dalmierzowa.

Bateria Schleswig Holstein, fot. M.Michalska

Hel posiada również latarnię morską, zlokalizowaną nieopodal cypla, której położenie jest strategiczne. To właśnie dzięki niej statki płynące do portów w Gdańsku i Gdyni wiedzą jaki kurs obrać, żeby nie utknąć na przybrzeżnych mieliznach. Jest to licząca ponad 41 m wysokości czerwona wieża, zbudowana w 1942 r. niemal w tym samym miejscu, co zburzona przez wojska polskie w 1939 r. pierwsza helska latarnia z 1826 r. Jednak prawdziwi miłośnicy Helu wiedzą, że istnieje jeszcze jedna latarnia… na Górze Szwedów.

Niewątpliwą atrakcją dla najmłodszych turystów odwiedzających Hel, jest słynne fokarium, czyli Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego. Mimo, że fokarium cieszy się bardzo dużą popularnością wśród zwiedzających, jest to placówka badawczo – naukowa, która w doskonały sposób przybliża jak żyją i funkcjonują w naszym morzu sympatyczne foki. Kilka razy dziennie można oglądać karmienie zwierząt podczas treningu medycznego, natomiast przez cały czas obserwować można rozmaite gry i zabawy jakimi foki raczą się podczas pływania w basenach.

Mieszkańcy helskiego fokarium uwielbiają zabawy w wodzie, fot. pomorskie.travel, M.Ochocki

W sezonie letnim dojazd do miejscowości zlokalizowanej na samym końcu lub początku, jak kto woli, Półwyspu Helskiego jest dość uciążliwa, dlatego też warto rozważyć możliwość przybycia białą flotą. Codziennie z Trójmiejskich nabrzeży wypływają katamarany do helskiego portu. To niepowtarzalna okazja żeby poznać bliżej przyrodę Zatoki, jak również dodatkowa atrakcja turystyczna.

Począwszy od Helu, wzdłuż całego Półwyspu wyznaczona została trasa rowerowa, którą możemy dojechać do Władysławowa, a dalej nawet do Trójmiasta czy Karwii. Wielbicielą odkrywania za pomocą dwóch kółek polecamy jednodniowe wycieczki po Półwyspie lub dalsze wyprawy po Kaszubach Północnych.

Poznaj trasy rowerowe na Kaszubach

Hel to bez wątpienia jedno z najatrakcyjniejszych miejscowości turystycznych nad Bałtykiem. Każdy znajdzie tu coś dla siebie: jest piękna plaża, są zabytki militarne, port jachtowy, latarnia morska i wiele, wiele innych ciekawych miejsc, które przyciągają turystów już od dziesięcioleci.