Ochronie w rezerwacie podlegają lasy łęgowe i grądowe w górnym, źródliskowym odcinku doliny Sweliny. Drzewostan dominującego powierzchniowo łęgu jesionowo-olszowego buduje prawie wyłącznie olcha czarna. Mniejszą część powierzchni zajmuje grąd pomorski, o drzewostanie złożonym głównie z grabu pospolitego, dębu szypułkowego i olchy czarnej.
Występuje tu ponad 205 gatunków roślin naczyniowych, w tym szereg gatunków chronionych i rzadkich, m.in.: kukułka plamista, kukułka szerokolistna, kukułka krwista, kruszczyk szerokolistny, listera jajowata, wawrzynek wilczełyko. Kilkanaście procent powierzchni rezerwatu zajmują łąki.
Niektóre obecne tu gatunki wymienione są na liście ginących i zagrożonych roślin naczyniowych Pomorza Zachodniego, m.in. czerniec gronkowy, fiołek przedziwny, manna gajowa, olsza szara, szczaw gajowy i kukułka plamista.
Z rzadkich ptaków często widuje się tu dzięcioła czarnego i pliszkę górską. W Swelini zaobserwowano rzadkiego płazińca, wypławka alpejskiego, którego obecność dobrze świadczy o czystości wód.